Hòa Thượng Tôn Sư nhắc nhở Tăng Ni ngày Mãn hạ Quý Mão 2023

Tất cả Tăng Ni đều biết, nguyện của tôi là tu thiền, bởi vì pháp tu gốc của Đạo Phật là thiền định. Đức Phật ngồi định tâm phát huy trí tuệ được giác ngộ chứ không cầu gì bên ngoài. Chư Tổ cũng vậy, đều định rồi mới được tuệ. Sống với vọng tâm thì điên đảo tạo nghiệp, dừng được vọng tâm là trở về chơn tâm. Chân tâm thanh tịnh cho nên sáng suốt giác ngộ. Do đó mục tiêu của người tu theo đạo Phật lấy giác ngộ làm gốc, lấy thiền định làm phương pháp căn bản.

Cái biết lăng xăng trong đầu là hư dối. Nếu cho nó là tâm mình rồi chạy theo thì phiền não phát sanh. Vì vậy Phật dạy chúng ta phải định tâm loạn tưởng. Dừng được nó thì trí tuệ chân thật hiện ra, đuổi theo nó thì muôn kiếp đi trong luân hồi.Cho nên người tu tâm luôn sống trong an định. Nên nhớ không phải trong giờ tọa thiền mới tu, mà đi đứng nằm ngồi bất cứ lúc nào tâm cũng thường tỉnh giác không mê muội. Phải nhớ và biết trở về mới là thực tu.

Tới giờ ngồi thiền phải hăng hái lên, bởi vì đó là giờ vàng ngọc. Chúng ta tu quý ở tâm an định, muốn an định phải ngồi thiền. Ngồi thiền định tâm thì đi đứng nằm ngồi mới giữ định được. Định ở đây chính là định tâm loạn tưởng. Nếu ngồi hai tiếng, hết nghĩ đông tới nghĩ tây, hết nghĩ nam tới nghĩ bắc, chạy giáp vòng bốn phía, coi như cúng dường hết giờ tu hành cho bọn ma vọng tưởng buông lung rồi.

Tất cả Tăng, Ni nỗ lực quyết tâm, làm sao sự tu phải có kết quả, đừng lơ là, Bởi vì chúng ta có trách nhiệm quá ư nặng nề. Bỏ gia đình, bỏ cha mẹ vào chùa tu. Khi có người hỏi sao không lo nuôi cha mẹ mà bỏ đi tu, quý vị đều trả lời tu để sau này độ cho cha mẹ. Nhưng nếu tu lơ mơ thì độ được không? Ai quyết tâm tu nhất định phải thấy được trách nhiệm nặng nề này. Trước là tu cho mình, sau làm nền tảng độ cha mẹ. Tôi thấy nhiều người bên ngoài vui vẻ tươi cười, nhưng ngồi thiền một chút lại gục lên gục xuống. Người như vậy thật đáng trách, giờ tu không quý trọng, mà lại xem thường bỏ phí.

Tu không phải là việc nhàn hạ, ở trong chùa ngồi thiền tụng kinh cho qua ngày. Thực tình trách nhiệm của người tu hết sức lớn. Nguyện sớm được giác ngộ để độ cho cha mẹ,độ tất cả chúng sanh.Muốn được giác ngộ phải có định tuệ. Ngay đời này tỉnh giác chứ không đợi đời sau. Đừng nói tu để gieo nhân đời sau tu tiếp, chết rồi đời sau không biết có gặp lại Phật pháp không. Cho nên phải cố gắng tận tu, không hẹn hò.

Sự tu trong Đạo Phật mới nhìn qua thấy như dễ. Tụng kinh, gõ mõ, đánh chuông, đánh khánh  đủ hết. Tu vậy chỉ là ngoài da nếu niệm niệm sanh diệt không đuổi được thì đi tới đâu? Cho nên nếu muốn đạt đến rốt là giải thoát sanh tử thì phải vô niệm, đó là điều không thể khác hơn. Tất cả chúng ta cố gắng nỗ lực buông xả, việc gì qua rồi cho qua luôn, để tâm thảnh thơi không một niệm.

Trong Tỳ Ni Nhật Dụng có dạy, trước khi hành thiền hành giả thầm đọc bài kệ:

Chánh thân đoan tọa

Đương nguyện chúng sanh

Tọa Bồ-đề tòa

Tâm vô sở trước.

Vô sở trước là không khởi nghĩ, không dính mắc bất cứ cái gì. Trải tọa cụ ngồi, tâm không vướng mắc tức là vô niệm. Hiểu thế chúng ta mới thấy chư Tổ rất khéo léo, trong tất cả việc làm ở mọi lúc mọi nơi, mỗi mỗi đều nhắc nhở bằng bài kệ ngắn gọn để mình nhớ. Rõ ràng chân tâm thường trực điều hành. Nó sẵn có chỉ vì niệm che khuất. Ngồi thiền để định cái lăng xăng, chứ đâu phải định cái thường biết. Cái thường biết tràn ngập vốn không động tịnh, đâu cần định nó.

Tu là phải tập dừng tâm lăng xăng hư dối, sống trở về cái thực của mình. Dù đi kinh hành hay ngồi thiền, tâm luôn rỗng rang không một niệm là sống được với chân tâm. Nếu quý vị tu lơ mơ, vướng kẹt các duyên bên ngoài và tham sân si bên trong là nhân dẫn đi trong luân hồi không có ngày dừng. Muốn ra khỏi luân hồi phải trở về  cái chân thật của mình. Nói trở về không phải có nơi chốn nào khác để trở về mà ngay nơi mình dừng tâm sanh diệt, thì cái bất sanh bất diệt hiện tiền. Cũng như bụi phủ trên gương thành tối, muốn gương sạch phải lau bụi thì gương sẽ sáng. Chân tâm cũng như thế, chỉ cần dừng niệm sanh diệt thì tâm chân thật hiện tiền. Đi đứng cứ đi đứng, không nghĩ không tưởng. Ngồi thiền buông tất cả, yên ắng mà thường biết gọi là thiền định.

Tôi nhắc lại ngày nào Tăng Ni còn ở Thiền viện, ngày đó Tăng Ni phải thực hiện hai điều. Thứ nhất là phải tu. Quý thầy ngồi thiền chúng ta ngồi thiền. Thứ hai là phải học. Tới giờ học lên lớp học, học hiểu thấu đáo, chỗ nào không biết thì hỏi những vị lớn hơn nhờ giải thích. Như vậy thời gian sống trong thiền viện mới không uổng phí. Tăng Ni không được để mất một giờ, nửa giờ nào hết. Làm sao giờ nào cũng là giờ tu học. Ráng tu học đến nơi đến chốn, mai kia mới có thể lãnh trọng trách, đền ân Tam Bảo.

Mong tất cả Tăng Ni nhớ những lời tôi nhắc nhở mà ráng tu đừng bê trễ, đừng để một đời tu không có kết quả, sau hối hận không kịp. Như vậy mới xứng đáng là đệ tử của Phật, con cháu Tổ sư.